Vruchten van de geest: geduld

Geduld.

De dienst begint twee minuten later, de preek duurt te lang, de trein heeft nu al dertien minuten vertraging, een klant voor mij aan de kassa blijft discussiëren met de kassierster over een bonnetje, je belt naar de dokter en het resultaat van het onderzoek is nog steeds niet binnen…

Heeft een mens baat bij geduld!

Vaak hebben we het niet en dan heb je zin om te toeteren, te roepen, te duwen, uit te kafferen…   Dat is onze natuur, als mens. Wij eerst, onze behoeften eerst.

Geduld vraagt iets van ons, vraagt om beheersing. En dat is zeer Bijbels.

Wie zijn onze grote voorbeelden in geduld? Jozef… die als slaaf verkocht werd, gevangen werd gezet in Egypte, beloofd werd dat er aan hem zou worden gedacht, maar de jaren gaan voorbij, en dan… ziet hij pas de trouw van God, dan, na ettelijke jaren van ellende, wordt Jozef gezien, hij wordt onderkoning, hij slaagt er in zich weer met zijn broers te verenigen en te verzoenen…

Denken we aan de oude Simeon in de tempel, die heel zijn leven had gewacht om de Messias te mogen zien en beloond werd.

Denken we aan de verloren Vader…   Wanneer komt mijn zoon terug… komt mijn zoon terug…

En dan het verhaal van Abraham. Spiegelverhaal voor de vele koppels die geen kinderen kunnen krijgen. Hier in de kerk heb ik een vrouw ontmoet die zeven jaar moest wachten op haar eerste kind en steeds weer het verhaal van Abraham en Sarah had gelezen. Het loopt niet altijd zo. Heel wat koppels sterven ongewenst kinderloos.

Maar Abraham kreeg een belofte.

Op zijn 75^ste  kreeg hij de belofte dat God hem een land en een volk zou schenken.

Hij wachtte, zag weinig land en geen nakomelingen.

Jaren later ontmoette hij God, terwijl hij opkeek naar de sterrenhemel. Weer werd beloofd dat zijn nakomelingen zouden zijn als de sterren: ontelbaar in aantal.

Op zijn 99^ste komt de boodschap dat ‘over een jaar’ een zoon zal komen.

Hij is honderd, een kwarteeuw na de belofte, wanneer het kind van God komt.

Waarop was Abrahams geduld gebaseerd?

Op de belofte van God.

Wanneer God belooft, staat er zowel het werkwoord zeggen als het werkwoord doen. Het Woord van God komt nooit onverrichterzake terug. Het wordt werkelijkheid. Het is werkelijkheid. Alleen moet het dan op een bepaald moment verschijnen in de tijd.

Dat is waar heel de Bijbel over gaat. Je hebt het natuurlijke leven, binnen tijd en ruimte. En je hebt het geestelijk leven, bij God.

Bij God is alles mogelijk. Het is alleen de vraag hoe en wanneer het verschijnt in de tijd.

Geloven is alleen naar God kijken en naar zijn beloften vandaaruit leven.

En de Bijbel staat vol beloften.

“Door donkere krochten ga ik vrij, gerust want wij zijn tezamen.” (Ps 23)

“Je zult de kop zijn en niet de staart” (Deut. 28)

“Ik zal je geenszins verlaten.” (Hebr. 13)

De vrucht van het geloof…   heeft nog wat tijd nodig om te groeien.

Als het een troost mag zijn, ook voor Abraham en Sarah was het zeer moeilijk om te blijven leven vanuit die belofte. Je weet hoe dat gaat als je hoop hebt. Je kunt weer een hele tijd verder. Maar het zwakt af…

Zo had Abraham een gesprek met God waarin hij duidelijk liet verstaan dat er geen kind kwam en dat hij dus zijn knecht Eliëzer als enige erfgenaam zag.

Maar God maakte duidelijk dat zijn belofte waarheid zou worden.

Na een aantal jaar zag ook Sarah het niet meer voor zich en ze zei: neem maar mijn slavin, Hagar. En Abraham kreeg met Hagar een kind dat Ismaël heette.

Als mens zitten we ook vaak te denken: maar wat heeft God nu bedoeld voor mij? Het verhaal van Abraham toont dat het voor mensen niet gemakkelijk is om geduld te hebben. Al te vaak denken we dat God niet luistert, of geen interesse in ons heeft of …

Hoe dan ook, Abraham heeft een fout gemaakt, het is duidelijk, ook uit ons verhaal van deze morgen weer: een kind van een ander in het gezin van Abraham en Sarah, hoe open er ook over werd gecommuniceerd, het gaat niet, het werkt niet. De gevolgen zijn groot. Er is ruzie tussen de kinderen, jaloezie tussen de vrouwen en Abraham ziet Ismaël ook graag.

God zou het hem nu heel erg kwalijk kunnen nemen, dat Abraham zélf voor een nakomeling gezorgd heeft, in plaats van op de belofte te wachten. Maar God komt zijn belofte na en er komt een nazaat van Abraham én Sarah.

Waarom kwam het kind zo laat? Vragen we ons af. Hadden Abraham en Sarah nog iets te leren?

Zij baarde Abraham een zoon, zo staat er, op de vastgestelde tijd. Dat is een zeer bijzonder woord. La-mo-eed. Dat staat ook in het scheppingsverhaal, bij de vierde dag. Zon en maan en sterren worden aan de hemel geplaatst om onderscheid te maken tussen dagen en maanden en jaren en seizoenen. Die seizoenen, dat zijn ook de feesten voor God. Dat zijn de bijzondere vastgestelde tijden waarom God en zijn volk heel dicht bij elkaar zijn.

De geboorte van Isaak komt ook op een vastgestelde tijd. Het is een bijzonder moment van verbinding tussen God en mens.

En vaak is het in ons geloofsleven zaak om op dat moment te wachten.

Ik las een boek van John Eldredge, die beschrijft hoe hij probeert te luisteren naar Gods stem. Ik vond het opvallend, dat hij schreef: als ik weet wat Gods wil is, dat ik ga doen, dan vraag ik onmiddellijk: wanneer wilt U dat, Heer. Vandaag, morgen, volgende week? Alles heeft zijn juiste tijd.

Zo is er ook een tijd voor de vijgenboom om vrucht te dragen.

En een tijd voor mensen om te sterven.

Soms sterven ze in een ramp – Syrië, Italië, Rwanda…, of door toedoen van een wrede dictator, Rusland, Oekraïne, Iran, Birma,… de lijst is lang.

En dan vragen mensen zich af waarom. En er is er maar Eén die weet waarom. God. Jezus, hier in ons verhaal. Denk je dat ze grotere zondaars waren dan jullie? Vraagt Jezus, denken jullie dat ze schuldiger waren dan jullie? Absoluut niet.

Maar kom tot inkeer, anders sterf je zoals zij.

Wacht even, Jezus, je zei net dat het niet aan hun zondig leven lag en nu…

Jezus spreekt over een ander sterven, over een geestelijk sterven. Ook wij kunnen in een toestand sterven, waarin we God links laten liggen en het eeuwig leven, zoals God het bedoeld heeft, aan ons voorbij laten gaan.

Maar we kunnen ook leven zoals God dat wil.

God, de wijngaardenier, zoals Jezus hem in de parabel noemt. De wijngaardenier ging kijken naar de enige vijgenboom in zijn wijngaard. De boom bracht al drie jaar geen vrucht voort. Jammer. Die moet worden omgehakt. Hij zuigt het voedsel uit de bodem en brengt niets op.

God wil dat we opbrengen, vruchtdragen, meewerken om zijn koninkrijk gestalte te geven!

Maar God is ook niet ongeduldig. Hij wacht nog wel een jaartje. Maar als er dan… het is toch écht de bedoeling dat we vrucht dragen!

Het geduld van God is een heel mooi woord in het Hebreeuws, of een woordencombinatie: èrèch afajiem: traag in negatieve reactie.

Dat is precies wat we bedoelen met geduldig zijn. Traag zijn in negatieve reactie. In het Grieks heet het makrothumos: lang van geest, lang van adem, een lange adem hebben in plaats van een kort lontje dat ontploft.

De schade die ongeduld teweeg brengt is groot.

Dingen worden overhaast en niet goed uitgevoerd. Mensen schrikken, de sfeer slaat om. Iedereen is ongeduldig, maar niemand zit graag naast een ongeduldig persoon.

De één heeft het al meer bij zijn geboorte en opvoeding meegekregen dan de ander, maar het is wetenschappelijk bewezen dat je geduld kunt leren, dat je daar vorderingen in kunt maken.

Wij, als christenen, krijgen daar een bijzondere kracht voor. Geduld is een vrucht van de Geest.

De Geest, daar moeten wij om vragen. Met een eenvoudig, oprecht gebed te verkrijgen.

De Geest is niet zo abstract als wij altijd denken (Bijbelvers): het is de stem van God. Het is God die jou inzichten geeft tijdens het bidden, tijdens het Bijbellezen. We communiceren met de Geest, als we onze dagen overlopen en kijken waar we kunnen groeien, waar we kunnen groeien in geduld bv. De Geest brengt jou op het goede pad en geeft je de moed stappen te zetten.

Er is nog iets aan geduld waar gelovigen hun voordeel mee doen.

Waarom of wanneer zijn we ongeduldig?

Wanneer de dingen nog niet zijn, wat wij er ons van voorgesteld hebben.

Het gaat er altijd om dat we een bepaalde verwachting in ons hoofd hebben en daar in ons hoofd een bepaalde tijd op hebben gezet, zoals: Van Brasschaat tot Sint-Niklaas is 25 minuten rijden. En wanneer dat niet zo is, dan wordt ons geduld op de proef gesteld.

Wij kunnen werkelijk ontploffen, wanneer iets niet gebeurt is op de tijd waarop wij dat verwacht hadden.

Mijn kind kon gisteren een pianostukje perfect uitvoeren, dus ik word ongeduldig wanneer datzelfde stukje de volgende drie dagen met veel fouten wordt uitgevoerd. Mijn verwachtingen zijn namelijk dat dat elke dag beter gaat.

De dokter heeft gezegd dat ik drie weken tijd nodig heb om te genezen. In mijn hoofd zit twee weken, drie lijkt mij te lang. In werkelijk wordt het vier weken. Dat is een ramp voor mijn geduld.

Wij willen graag de tijd beheersen.

Maar dat heeft God ons niet gegeven. God is meester van de tijd. Hij, de Eeuwige, heeft de tijd gemaakt.

God heeft ons de schepping, de natuur gegeven om over te heersen. Dat wil zeggen dat je vooral je eigen natuur gaat leren beheersen, jij heer, jij meester over je emoties en je reactie op niet-ingeloste verwachtingen.

Jij bepaalt of je groeien wilt in de Geest, samen met de Geest. Jij bepaalt wat je aan Jezus wil geven om te kruisigen.

Van Gods geduld kunnen we op aan, maar een goede boom geeft op tijd zijn vrucht.