Kies voor het leven

Let bij de lezingen vooral op het woordje ‘leven’. God heeft de wereld geschapen en ook zijn verordeningen gegeven, opdat wij zouden leven!

Wat een zomer! Arles, Brescia, Samos, Dubrovnik, Saragossa, Castilië, de Algarve, de Gironde… Het was een hete zomer. En de bosbranden deden er nog een schepje bovenop. En wélke bosbranden!

Wij kozen als thema voor de erediensten het jaar van de schepping. Dat is een heel tof en heel mooi en waardevol thema. Maar tegelijk ook een beetje triest. alle pogingen ten spijt lijkt het erop dat de grote hernieuwing van de natuur – zoals de ecologisten die aanvankelijk droomden, het toch niet zal halen. Wat we aan het proberen zijn – met man en macht en in een race tegen de klok – is een inhaalmanoeuvre op de kettingreactie die ons verleden heeft gegenereerd.

En naast het feit dat dat inhaalmanoeuvre niet zo heel veel lijkt uit te halen, doemen er ook steeds nieuwe vragen op.

Zal er echt iets gedaan worden aan de torenhoge energieprijs? Zal het echt zo zijn dat de gewone man méékan in het groene denken.

Of wordt het een overlevingsstrijd : mensen, vanwege geldproblemen, versus de natuur. Waarbij de moeilijkheid blijft dat op langere termijn de mens niet zal overleven, als de natuur dat ook niet doet…

Het voelt een beetje als bij de arme gezinnen in Pakistan, mensen die hun kinderen verkopen, hun organen verkopen en daarmee een klein beetje ongelukkige tijd kopen…

Maar wanhopen heeft geen zin. Wat wel zin heeft, is nadenken over keuzes.

We hebben net woorden van Mozes gehoord, woorden die hij aan het hele volk richtte. Zijn woorden waren gewichtig, omwille van de persoon van Mozes, natuurlijk die zo dicht bij God stond. Maar ze waren ook gewichtig vanwege het moment.

Mozes had te horen gekregen… dat het volk het beloofde land zou binnengaan. Maar dan zonder hem.

Veertig jaar onder zijn leiding en nu spreekt hij zijn afscheidsrede. Zoals een directeur, die het bedrijf dat hij zelf uit de grond stampte aan de nieuwe generatie overlaat… maar het is veel meer dan dat. Mozes is de man die aan Gods hart leefde. Dat uitgerekend Hij niet het land mag binnengaan… omwille van een – wij zouden zeggen onnozele – overtreding: Mozes sprak niet tot de rots, toen het volk water wilde, maar hij sloeg erop in plaats. Dat kostte hem zijn leven.

De rots in de woestijn stond symbool voor de verharding van het volk, een hard-leers volk was het geworden. Wat helpt tegen een verward hart? Go je ertegen roepen?  Of Ga je Gods woord van liefde, vergeving, bevrijding, opnieuw beginnen, ga je dat woord spreken? Zou dat niet wat meer effect geven? Maar Mozes was moe, hij was het moe, hij was het zat. Dus ging hij roepen, in plaats van Gods voorstel uit te voeren om te spreken, om Tora te spreken.

Mozes zou sterven in de woestijn. Hij was oud. Zijn tijd was ook gekomen. En het is eigenlijk een heel interessante uitweiding… Mozes’ graf zal nooit gevonden worden. Wat wil dat zeggen… dat is bijna zoals Jezus, wiens lijk nooit gevonden zal worden…  Je kunt niet rouwen om Mozes, want Mozes staat voor de Tora, voor de vijf belangrijkste boeken uit Bijbel. Mozes moet gelezen en gedaan worden. Hij kan niet dood zijn, anders is het volk dood.

Deze Mozes zegt in zijn afscheidsrede: kies voor het leven. Kies voor het leven, doe wat God zegt!!

Kies voor het leven….

Je kunt je leven niet kiezen. Waar je geboren wordt en de kansen die je krijgt, die heb je niet te kiezen. Je kiest wel wat je ermee doet, hoe je met de omstandigheden omgaat en hoe je leeft, hoe je je gedraagt…  Soms moet je heel wat hindernissen over. Maar als mens kunnen we wel degelijk keuzes maken die het verschil maken. Een verschil van leven of dood.

Een verschil tussen een arm volk dat verhongert, of een arm volk dat te eten krijgt en kansen krijgt om economisch iets te gaan betekenen. Een verschil van Amazonewoud als groene long of als brandende oven. Een verschil tussen een leven aan de oppervlakte of een diepe geestelijke rijkdom.

En dat kiezen voor het leven – het woord komt de hele tekst door terug – dat heeft alles te maken met een vers dat ook herhaald wordt, in de tekst die we lazen: in vers 16 en in vers 20 staat het: je zult de Heer je God liefhebben.

Aan veel joodse deurposten hangt een mezoeza. Dat is een kokertje en daar zitten de belangrijkste teksten van het jodendom in, twee teksten uit de Tora dus. Eén van die teksten komt uit Deuteronomium 6. Daar staat het sjema Jisraël: hoor, Israël, de Heer onze God, de Heer is de enige. Heb de Heer uw God lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw kracht. Dat hangt in dat kokertje aan de voordeur en bij het binnen- en buitengaan leg je daar je hand op. Altijd denk je aan dit gebod.

Dus één van de belangrijkste geboden is: Heb de Heer je God lief. We kennen dat gebod van Jezus, die herhaaldelijk het grootste gebod liet verwoorden: Heb God lief en bemin je naaste als jezelf.

Maar hoe doe je dat, God liefhebben?

De Bijbel is een praktisch boek. Die legt ons dat gewoon uit. Niets ingewikkelds aan. Als we onze tekst er weer bijnemen, dan staat er in vers 16 dat we de Heer onze God kunnen liefhebben door:

• de weg te volgen die hij wijst (zijn wegen te gaan)
• en zijn geboden, wetten en regels in acht te nemen

Voegen we daar vers 20 aan toe, krijgen we nog nieuwe manieren om God lief te hebben:

• naar zijn woord te luisteren
• Hem toegewijd te zijn

Dat ‘toegewijd zijn’ aan God, is een heel mooi woord in het Hebreeuws. Davaq betekent ‘aankleven’.

Het wordt in heel triviale context gebruikt, waar Job zegt: mijn botten kleven aan mijn huid of ik buig zo diep ter aarde, dat ik aan de grond kleef. Maar het wordt ook gebruikt in de context van man en vrouw die zich met elkaar verbinden in Genesis 2 én bij Ruth en Naomi, wanneer Ruth beslist om haar schoonmoeder Naomi te volgen. Zij kleefden elkaar aan. Zij waren toegewijd aan elkaar, zozeer, dat zij samenhoorden en elkaar niet meer losten.

Zo kun je ook de Heer aankleven.

Wie of wat kleef jij aan? Waar kleef jij aan? Zou je voor je partner door het vuur gaan, of is het eerder je werk of je familie of je hobby die je aankleeft?

Kleef je God aan? Is Hij jouw prioriteit? Als het erop aankomt en als het er niet op aankomt…

Is de lijm sterk of komt is het maar een plaksel, God en jij, een plaksel dat wat loskomt en waar het er af en toe bijhangt zoals een losse schoenzool…

Het ‘aankleven’ in het Hebreeuws betekent: met heel je zijn God zoeken, Gods wil zoeken. Dat is het, het liefhebben van God met heel je hart, met heel je verstand, met heel je kracht.

Als je je partner graag ziet, en je wil hem iets cadeau doen, dan moet je hem kennen, dan moet je weten waar hij of zij naar op zoek is, wat hij of zij echt graag wil. Dat is met God niet anders.

En wat hij echt niet wil, is dat we achteloos omspringen met al wat Hij ons gegeven heeft. Met het water, met de lucht, met de vruchten van het veld, met de bossen, met het groen, met de bomen, met onze dieren, met onze medemensen. Wat zouden wij deze gave tot koopwaar laten verworden… water, lucht, energie, planten, bomen, dieren en zelfs mensen en stukken van mensen.

Kies voor het leven, zegt Mozes. Dat vraagt eerst en vooral een andere kijk.

In onze Westerse levensstijl hebben we ervoor gekozen om meer op te doen, dan de grond die ons gegeven was ons bood. Vele volkeren zijn daar slachtoffer van geworden, ettelijke generaties lang, tot op vandaag. Andere volkeren zijn daar vandaag nog steeds slachtoffer van. Van de indianen wordt nu vooral gezegd dat ze bedreigd worden door de bosbranden – maar het gaat om veel meer dan dat. Het gaat om een systeem dat door de overheden van verschillende landen wordt in stand gehouden: het zijn houthakkers en stropers, die niet op een kogel minder of meer kijken. Het zijn oliebedrijven en andere machtige organisaties die hen tegenhouden om hun eigen gewassen te telen. En daarnaast, natuurlijk, ook, de opwarming van de aarde.

Dat is de grote wereld. Veel kunnen we daar niet aan bijdragen, dan de juiste organisaties te steunen en te kijken waar onze producten vandaan komen en zelf niet meer te gebruiken en te verbruiken dan rechtvaardig is, rechtvaardig tegenover de andere mensen en schepselen op deze aarde.

Jezus, die zelf de Heer van het leven is, het Leven zelf, hij overwon de dood op alle mogelijke vlakken – Jezus zei: wie niet betrouwbaar is in het kleine, zal dat ook niet zijn in het grote. Het begint ook bij ons thuis. Het anders kijken, de andere houding.

We hebben met zijn allen al heel wat bereikt, de laatste decennia. Er is al veel wil om zorg te dragen voor onze aarde. God liefhebben betekent niet aflatend van zijn schepping houden. Kies dan voor het leven.

En als je raketten bouwt om naar de maan te gaan, en je moet kiezen tussen prestige, een space-war of het energieprobleem van de kleine man oplossen, kies dan voor het leven. En als je je tuin besproeit en je moet kiezen tussen de award voor mooiste gazon, of voor de onbespoten groentjes waar heel wat mensen mee van kunnen geniete, kies dan voor het leven.

Een betere keus is er niet.

Steun ons om het woord te verspreiden. Doneer via deze link.