Wie of wat beheerst jouw leven?

Het leven is zeer onrechtvaardig wat betreft de tijd die de mens gegund is. Een citaat uit de film Poseidon, waarin slechts een handjevol mensen het kapseizen van een cruiseschip overleeft.

Als we rondom ons kijken, dan zien we mensen die met gemak, zo lijkt het, 96 halen en anderen, zoals het Vlaamse boegbeeld van de journalistiek, Martine Tanghe, moeten het met 67 doen. En waarmee heeft dat te maken? Karikaturaal gezegd zouden we het liefst willen dat goede en lieve mensen erg lang en gezond mogen leven en de corrupte geweldenaars, die willen we gerust eerder wegsturen. Wellicht hebben we dat vanuit de Bijbel meegekregen. Veel teksten gaan in de richting van Deuteronomium 30: als je God gehoorzaamt, dan zul je lang leven in het land dat ik je beloofd heb.

De Bijbel zegt: je hebt de keus tussen leven en dood.

Maar als we opnieuw rondkijken, dan zien we het niet zo direct gebeuren, dat – naar onze zeer bescheiden mening – goede mensen – een langer en gezonder leven hebben dan – weerom in onze eigen ogen – slechte mensen.

In deze vaakgehoorde redenering zitten minstens drie fouten.

De eerste fout is, dat wij over mensen gaan oordelen, dat is ons niet toegestaan, we moeten wel over daden oordelen. Dat is iets anders.

De tweede redeneerfout gaat over het onderscheid dat wij maken tussen goede en slechte mensen. Daar gaat het in de Bijbel niet over. God heeft mensen nodig die Hem willen gehoorzamen en Hem toegewijd zijn. Daarover gaat het lang leven. Dat is onze kant van het verbond, van het contract met God.  – Stel je voor dat je op school zit en je weet dat je voor alle vakken moet slagen. Dat doe je niet, maar je brengt als verdediging in: ik was altijd aanwezig, ik leverde mijn taken op tijd in, ik werkte mee in de les…  dat is natuurlijk fantastisch, maar daar gaat het niet over in het contract! Op die basis krijg jij geen diploma! Gods Koninkrijk kan niet groeien met mensen die goede daden doen, maar Hem afwijzen. Dan groeit er iets moois op onze tijdelijke wereld, dat wel, maar voor de eeuwigheid kan God daar weinig mee.

De derde fout is dat we bij lang leven altijd denken aan ons aardse leven. Jahoor, in het oude testament komt dat ook zo voor, dat gelovigen lang leefden. Maar de verhalen geven veel vaker een geestelijke realiteit weer. Ze gaan niet alleen over hier en nu. God staat boven ruimte en tijd. Wij bekijken de dingen vaak van de verkeerde kant.

We zijn begonnen met de schijnbare willekeur die heerst in het uitdelen van de levensjaren. U staat voor de keus, zegt Deuteronomium: het leven of de dood, toewijding aan God of helemaal je eigen ding doen.

Onze keuze wordt af en toe wel behoorlijk bemoeilijkt, dat moeten we toegeven. Veel jongeren op vandaag hebben gewoon nooit over God gehoord. En we worden ook redelijk voorgeprogrammeerd. De wereldse meningen worden met verkooptrucs onze hersenpan binnengesmokkeld. Als je zaken maar genoeg hoort, dan zijn ze aanvaardbaar. Kinderen die naar school gaan horen enkel over sinterklaas, de kerstman en de paashaas. Ik probeerde mijn dochter uit te leggen dat de kerstman niet bestaat. Ze begreep het meteen: Ik weet het, zei ze, Jezus bestaat ook niet.

Het wordt ons moeilijk gemaakt, maar toch geloof ik wat er staat: dat we een keus hebben tussen leven of dood, tussen geestelijk levend of geestelijk dood.

Ik ga het uitleggen aan de hand van iets wat we allemaal goed kennen: de regen. Als je op je fiets zit op weg naar… en er overvalt je een fikse regenbui, dan kun je boos zijn, echt boos, want de wereld is tegen je en straks zit je met natte kleren bij mensen bij wie dat echt niet hoort…

Als je op je fiets zit op weg naar… en er overvalt je een fikse regenbui, dan kun je je regencape aantrekken en al fluitend verdergaan. Dat kan ook. Je kunt zelfs al fluitend verdergaan zonder regencape en zonder zorgen over wat mensen wel of niet over je gaan denken.

Waar zit het verschil?

De eerste fietser lijdt onder de omstandigheden en de tweede die staat erboven. Die laat zich niet doen! En dat is een houding die in de Bijbel ten zeerste gewaardeerd wordt. Tot in extremen toe, want wanneer Petrus en Paulus schrijven over de omstandigheden overwinnen, dan hebben ze ’t over vervolgingen, waarin zeer gelovige mensen het leven lieten. Zie je dat het lang leven in het beloofde land vooral over een geestelijke toestand gaat!

De keuze voor het leven of voor de dood, is een keus die wel op elk moment in ons leven verschil maakt. Dat is wat psalm 121 ons toont.

Ik sla mijn ogen op naar de bergen… van waar komt mijn hulp?

Je zit op Rhodos aan de verkeerde kant van het eiland, de reisorganisatie wacht alleen maar af, je raakt in paniek. Je wordt ouder, je keukenkraan lekt en er is niemand die voor dit kleine werkje wil komen. Je vriend zit aan de fles na een scheiding en een depressie. Ik sla mijn ogen op naar de bergen…  van waar komt mijn hulp?  We kijken om ons heen en komen tot de conclusie dat er niet veel hulp beschikbaar is, die echt bij onze situatie past.

Maar psalm 121 laat de vraag niet onbeantwoord, integendeel, er komt een zeker en vastberaden antwoord: Mijn hulp komt van de Here God, die hemel en aarde gemaakt heeft. Dat Bijbelvers kennen we goed…  beginnen we elke dienst mee.

En toch maken we telkens weer een andere keus. We kijken naar de bergen waar we niet overheen kunnen. We zoeken naar oplossingen en als die er niet blijken te zijn, dan gaan we naar God. We beginnen met een plastieken schop een tunnel te graven in de Mont Blanc. Zou het niet interessanter zijn eerst naar God te gaan en dan te kijken wat Hij op je pad stuurt? Want onze hulp is in de naam van de Heer, die hemel en aarde gemaakt heeft. Hij wil ons alle hulp geven die we nodig hebben.

Maar wij kijken de verkeerde kant op. We zien niet wat van God komt, omdat we Hem niet voldoende kennen. We gaan niet voldoende naar Hem toe en daardoor missen we zoveel zegeningen en oplossingen, we missen zoveel in het leven door alleen maar rondom ons te kijken en niet verder dan dat.

Hij waakt over ons. Als je daar nog niet van overtuigd was, drie keer staat het in deze kleine psalm: Hij sluimert niet, hij slaapt niet, hij sluimert niet zoals je computer wanneer je afdwaalt, neen, God blijft alert en staat wakker naast jou op elk moment.

Misschien denk je nu: Maar Jezus sliep toch in de storm! Maar natuurlijk! Als je niet slaapt in de storm, dan is het omdat je niet heel heel zeker bent dat God wakker naast je staat. Daarover gaat het kiezen tussen leven en dood. Je kunt ontzettend bang zijn om je positie te verliezen, bang voor de breekbaarheid van relaties, voor de broosheid van het leven, maar als je wéét, erop vertrouwt, dat je grote, machtige Wachter, Bewaker, Bewaarder naast jou staat, dan gaat jouw angst op de vlucht! Je angst vindt geen houvast meer!

Zes keer staat in deze kleine psalm het woord voor “waken, wachten, bewaren”. Het is hetzelfde woord dat we in de zegen zien terugkomen: de Heer zegene en behoede jou, of de Heer zegene en beware jou! Hij behoedt je voor een val, hij beschermt jou tegen het kwaad. Hij bewaart je leven, je levensadem. Stress kan ervoor zorgen dat je niet meer rustig kunt ademen, een kort lontje krijgt, van niets meer kunt genieten. Hij bewaart jou leven. Als je naar God toe gaat, mag je alles loslaten.

De lezing in Romeinen lijkt een andere insteek te hebben, maar dat is maar schijn.

In deze brief laat Paulus ons van een geweldige omkering genieten:

“De dood heeft geheerst” staat tegenover “zij zullen heersen”           in het eeuwige leven.

De “overtreding” van één mens staat tegenover zij die genade en vrijspraak hebben ontvangen.

Door de overtreding van Adam, kwam de dood in de wereld, want God kon niet toestaan dat de ongehoorzame mens eeuwig zou leven, of dat het kwaad er voor eeuwig zou zijn.

De rebellie is iets wat blijkbaar genetisch wordt doorgegeven, waardoor iedereen die uit Adam voortkomt, iedereen dus, sterfelijk is.

Maar de tegenhanger van Adam, Jezus Christus, die zonder zonde op aarde heeft geleefd, die heeft voor vrijspraak gezorgd. De dood kon Hem niet houden, omdat de dood alleen recht heeft er te zijn, wanneer de zonde ook aanwezig is. En ook dat eeuwig leven wordt genetisch doorgegeven; al wie de keuze (!) maakt om geestelijk van Jezus af te stammen in plaats van van Adam, die zal mee heersen, net als Jezus.

In het eeuwig leven, staat erbij, maar dat betekent niet dat we tot dan moeten wachten…

Keren we even terug naar de regenbui…

Je kunt boos zijn op de omstandigheden waarin je leeft…

Of je kunt heersen over de omstandigheden. Zij raken jou dan veel minder, precies zoals er staat in psalm 121: overdag zal de zon je niet steken, ’s nachts de maan je niet schaden, want God is je schaduw (!) aan je rechterhand. Hij is je beschermer, bewaker, bewaarder, aan je rechterhand, niet ergens ver weg, maar naast jou!

En als we teruggaan naar de allereerste tekst die over de mens spreekt en over het doel van het leven…  dan is dat heersen, heer-zijn over de aarde. Niet de aarde en de broosheid van het leven moeten ons beheersen, neen, wij moeten de omstandigheden beheersen.

En neen, wij kunnen de storm niet tot bedaren brengen, maar Jezus in ons kan wél de storm bedaren, zeker de storm binnen in ons en ook stormen buiten ons!

Dus door wie of wat laat jij je leven beheersen?

• Ga je mee roddelen aan tafel, omdat de mensen jou interessant vinden of kies je voor het leven, voor toewijding aan die God die zegt dat spreken zilver is en zwijgen goud?
• Laat je je kelderen door schuldcomplexgedachten of neem je je Bijbel en lees je Romeinen tot je echt wéét dat je bent vrijgesproken en dat het zelfs een belediging aan het adres van Jezus is, om je schuldig te voelen?
• Laat je stress en negativiteit heersen in je relatie of vraag je God, die naast je staat, om rust en liefde, zodat je er kunt zijn voor je naasten en je zelf ook van het leven kunt genieten?
• Ga je boos blijven om de vele regendagen of ga je danken voor de dag, voor het dak boven je hoofd, voor de natuur die groen staat? Je kunt zelfs danken voor je kleinzielige gedachten, waardoor God je hart kan veranderen!

In Jezus kunnen wij boven de omstandigheden van het leven gaan staan. In Jezus kunnen wij kiezen voor het leven, op elk moment, mooi of anders. En wij zullen lang, eeuwig en gelukkig leven, in het land dat de Here God ons heeft gegeven. Onze hulp is in de naam van de Heer, die hemel en aarde gemaakt heeft! Amen.